نوزدهمین خبرنامه پُرسا به طرح رتبه‌بندی معلمان پرداخت
پایگاه خبری رب: اندیشکده تعلیم و تربیت دال، نوزدهمین شماره خبرنامه پرسا را در هفته پایانی اسفندماه منتشر کرد. در نوزدهمین شماره خبرنامه «پُرسا»، به تلاش وزارت آموزش و پرورش برای حرکت در جهت توسعه پایدار، جزئیات طرح رتبه‌بندی معلمان، پیش ثبت‌نام مدارس غیردولتی و وضعیت سامانه اطلاع‌رسانی طرح شهاب پرداخته شد. در ادامه متن این خبرنامه را از نظر می‌گذرانید.
سند تحول با طعم توسعه پایدار!
چندی قبل نشست جهانی یونسکو با موضوع «آموزش برای توسعه پایدار» در کشور ژاپن برگزار شد. علی‌اصغر فانی به‌عنوان نماینده ایران در این اجلاس حضور پیدا کرد. وی پس از بازگشت از این اجلاس، نخستین نشست با موضوع آموزش برای توسعه پایدار را به میزبانی آموزش و پرورش در کشور برگزار نمود. وزیر آموزش و پرورش بعد از این نشست با اعلام اینکه آموزش برای توسعه پایدار باید به عنوان یک حرکت ملی دنبال شود، گفت: در برنامه ششم توسعه آموزش برای توسعه پایدار باید مدنظر قرار بگیرد.
محمد دیمه‌ور، معاون ابتدایی آموزش و پرورش، در این نشست ابعاد دیگری از اهتمام وزارت آموزش و پرورش به این موضوع را روشن نمود. به گفته وی، «باید نقشه راه و برنامه عملی ملی برای آموزش توسعه پایدار در هیئت وزیران به تصویب رسیده و ردیف اعتباری خاصی در برنامه ششم برای آن پیش‌بینی شود».
البته حمایت مسئولین از شعار «آموزش برای توسعه پایدار» به این جا ختم نشد. محمود مهرمحمدی، سرپرست دانشگاه فرهنگیان، نیز با اشاره به تعهد کشورهای دنیا به توسعه پایدار و سبک زندگی مبتنی بر آن از اعتقاد و لزوم هماهنگی ایران با جریان توسعه پایدار -البته براساس معتقدات دینی- سخن گفت.
پیشنهاد تدوین نقشه راه برای توسعه پایدار در حالی مطرح می‌شود که وعده وزیر برای تدوین نقشه راه سند تحول بنیادین هنوز عملی نشده است! سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و مبانیِ نظری آن، اسناد بالادستی هستند که باید براساس آنها، اهداف و راهبردهای آموزش و پرورش تنظیم شوند. حرکت در جهت این اسناد تحولی، آموزش و پرورش را از فلسفه و استراتژی‌های وارادتی –هم‌چون توسعه پایدار- بی‌نیاز می‌سازد. با این تفاسیر هرگونه اقدام در جهت «آموزش برای توسعه پایدار» باید در ذیل سند تحول بنیادین و مبانی نظری آن تعریف شود.
طرح رتبه‌بندی معلمان از تنور دولت درآمد!
وعده دکتر فانی برای اعلام طرح رتبه‌بندی معلمان تا پایان سال ۹۳ عملی شد. طبق گفته وزیر آموزش و پرورش طرح رتبه‌بندی معلمان در کمسیون اجتماعی دولت تصویب و به زودی تقدیم مجلس خواهد شد. در این طرح، معلمان در چهار رتبه‌ی «مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم» جای می‌گیرند.
بر اساس طرحِ اعلام‌شده، معیارهای رتبه‌بندی معلمان به صورت زیر است: «سابقه، آموزش‌های ضمن خدمت، کارت صلاحیت تدریس از [سوی وزارت] آموزش و پرورش، آزمون ملی شایستگی تخصصی، مقاله علمی تخصصی، کتاب و پژوهش».
اعلام جزئیات طرح‌ها و نقشه‌های کلان آموزشی پیش از تصویب و قرار دادن آنها در معرض نقد نخبگان و کارشناسان مرتبط، اقدام شایسته‌ای است. لذا باید از وزارت آموزش و پرورش بابت اعلام برخی جزئیات طرح رتبه بندی معلمان، پیش از تصویب نهایی تقدیر نمود.
در مورد جزئیات این طرح نیز می‌توان به دو نکته اشاره نمود:
۱- در عناوین رتبه‌ها، «مربی‌گری» حداقل رتبه‌ای است که یک معلم در آن قرار می‌گیرد و با بالارفتن رتبه، جایگاه معلم به عناوین دانشگاهی نزدیک می‌شود! در صورت اتفاقی نبودن تشابه عنوان رتبه معلمان با درجات دانشگاهی، باید متذکر شد که کارکرد آموزش و پرورش، «تربیت عمومی» است و با وجه تولید دانش و پژوهش‌گری -که وظیفه دانشگاه است – نباید خلط شود و عناوین مذکور از این وجه ممکن است آسیب‌زا باشند.
۲- برخی از معیارهای تعیین شده برای رتبه‌بندی معلم (نظیرِ تألیف کتاب، پژوهش، مقاله و غیره) اگر چه مهم‌اند، اما نباید تشخیص شایستگی‌های اصلیِ معلم را تحت الشعاع قرار دهند. باید توجه نمود که تأکید زیاد بر شاخص‌هایی نظیر مدرک، مقاله علمی و پژوهش خطر نفوذ مدرک‌گرایی و علم‌زدگی را در میان فرهنگیان افزایش خواهد داد.
پیش‌ثبت‌نام، میوه‌ی ممنوعه شد
اظهار نظر در مورد قانونی بودن پیش‌ثبت‌نام مدارس غیردولتی، موضوعی بود که برخی اخبار هفته گذشته را از آنِ خود کرد. مرضیه گرد، رئیس سازمان مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی، معتقد است که ﭘﻴﺶﺛﺒﺖﻧﺎﻡ ﻳﻚ ﺭﻭﻳﻪ ﻣﻌﻤﻮﻝ اﺳﺖ، اﻣﺎ ﻣﺪاﺭﺱ اﺟﺎﺯه ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻭﺟﻪ ﺑﺎﺑﺖ ﭘﻴﺶﺛﺒﺖﻧﺎﻡ ﺭا ﻧﺪاﺭﻧﺪ. این در حالی است که مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران نه تنها دریافت پول، خودِ پیش ثبت نام را نیز ممنوع دانست و گفت: «هر گونه اقدام برای ثبت‌نام پیش از موعد در صورت احراز، تخلف محسوب می‌شود».
ممنوعیت پیش‌ثبت‌نام از سوی مسئولین در حالی اعلام و اعمال می‌شود که در آیین‌نامه اجرایی قانون تأسیس و اداره مدارس غیردولتی از مجاز یا غیرمجاز بودن پیش‌ثبت‌نام و دریافت بخشی از شهریه مربوطه سخنی به میان نیامده است. از سویی دیگر باید توجه داشت هنگامی که تقاضای ثبت‌نام در مدرسه غیردولتی بیش از ظرفیت آن باشد، به طور طبیعی متقاضیان نام‌نویسی در مدرسه ناچار به «ایستادن در صف» ـ یا پیش ثبت‌نام ـ خواهند بود. لذا بروز پدیده پیش‌ثبت‌نام برای مدارس غیردولتیِ باکیفیت در شرایطی که ظرفیت این مدارس محدود باشد، امری ناگزیر خواهد بود.
سامانه‌ی طرح شهاب؛ در انتظار سامان‌دهی!
سامانه اطلاع رسانی طرح شهاب (شناسایی و هدایت استعدادهای برتر) در ۲۱بهمن ماه راه‌اندازی شد. در این سامانه کلیۀ اخبار، اطلاعیهها، منابع آموزشی، تجارب مدارس و… که در راستای اجرای طرح شهاب در استانها است، در معرض دید مخاطبان قرار خواهد گرفت. اما با گذشت بیش از یک ماه از تأسیس این سامانه، حتی یک مطلب جدید به جز خبر افتتاح سامانه در آن بارگذاری نشده است.
به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت شناسایی و پرورش استعدادهای برتر، می‌توان از ظرفیت سامانه مذکور به‌تر و بیش‌تر استفاده نمود.
