شماره نخست فصل‌نامه «نقد کتاب اخلاق، علوم تربیتی و روان‌شناسی» منتشر شد
پایگاه خبری رب: به گزارش خبرگزاری مهر، شماره نخست فصل‌نامه «نقد کتاب اخلاق، علوم تربیتی و روان‌شناسی» (شماره ۱، بهار ۱۳۹۴) در اواخر اردیبهشت‌ماه منتشر شد.
«انتقاد، انتحال و جامعه اخلاقی» عنوان سخن سردبیر است که در آن محورهایی در نقد کتاب و اهمیت توجه به این حوزه خاص (اخلاق و روان‌شناسی) طرح می‌شود.
مطالب فصل‌نامه در شش بخش دیگر گنجانده شده‌اند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود. بخش نخست، «نقد» است که هشت مقاله در خود دارد. ابتدا دکتر سید حسن اسلامی اردکانی در «اخلاق علم در آینه دو ترجمه» ترجمه فارسی کتاب اخلاق علم (قم، دفتر نشر معارف، ۱۳۹۲) نوشته رزنیک را بررسی کرده و از جهاتی آن را با ترجمه عربی این کتاب مقایسه کرده است. در این مقاله، فصول کتاب مرور و سپس نکاتی درباره ترجمه هم‌چون معادل‌گذاری و نگارش طرح می‌شوند.
مقاله «جایگاه فلسفه اخلاق در اندیشه اسلامی» از دکتر محسن جوادی به کتابی از احمد محمود صبحی با نام الفلسفه الاخلاق فی الفکر الاسلامی (دارالنهضه العربیه، ۱۹۹۲) می‌پردازد. بخشی از این مقاله درباره میزان تأثیرپذیری فیلسوفان مسلمان از فلسفه اخلاق ارسطو است.
در «معرفی و نقد یک کتاب و دو ترجمه آن: کلیات فلسفه اخلاق نوشته جیمز ریچلز» سیدعلی‌رضا صالحی ترجمه آرش اخگری(تهران، حکمت، چاپ دوم ۱۳۸۹) و ترجمه محمود فتح‌علی و علی‌رضا آل‌بویه(قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۲) را ارزیابی و مقایسه می‌کند. از نقاطی که او برجسته می‌کند، حذف‌هایی است که در هر دو ترجمه و هر یک به نحوی رخ داده است. هم‌چنین، مواردی از نکات ترجمه‌ای و برخی معادل‌گذاری‌ها بررسی شده‌اند.
سیدمحمدعلی طباطبایی در «سه‌گانه قرآن، کتاب زندگی» به سه کتاب در حوزه تفسیر موضوعی قرآن می‌پردازد که هر سه از سوی سازمان چاپ و نشر دارالدحیث (۱۳۹۳) منتشر شده‌اند، یعنی انسان در تراز قرآن، روابط اجتماعی از نگاه قرآن و قرآن، کتاب اخلاق. او پس از گزارش این سه و اشاره به نقاط قوت، برخی کاستی‌ها را برجسته می‌کند، از جمله نکاتی در بحث روش‌شناسی.
در «بخشایش، هنر زیستن» زینب صالحی به بررسی ترجمه خشایار دیهیمی از کتاب بخشودن(تهران، نشر گمان، ۱۳۹۳) نشسته است. او نخست فصول مختلف کتاب را معرفی و مرور می‌کند. سپس در بخش نقاط قوت و ضعف کتاب را بر می‌شمرد و در پایان نکاتی درباره ترجمه می‌گوید.
در مقاله بعد، کتاب وظیفه‌گرایی اخلاقی کانت(قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۳) نوشته حسین اترک بررسی می‌شود. نویسنده این مقاله، سیدمحسن اسلامی، نخست گزارشی از کتاب ارائه می‌کند و سپس در چند محور به نقد آن می‌پردازد. بخشی از نقدها محتوایی و روشی است. در بخش پایانی، مواردی از متن کتاب با متن‌هایی انگلیسی مقایسه شده و سعی شده نشان داده شود که این بخش‌ها در واقع ترجمه متن‌های انگلیسی‌اند، بی‌آن‌که به آن‌ها ارجاع مناسبی صورت گرفته باشد، مواردی که به اصطلاح انتحال(سرقت علمی)اند.
مهدی فردوسی مشهدی در «کاستی و کارمایه پرورش هوش اخلاقی» به کتابی در میانه اخلاق و روان‌شناسی پرداخته است: پرورش هوش اخلاقی (تهران، رشد، ۱۳۹۰) اثر میکله بوربا. او نخست محتوای کتاب را گزارش می‌کند و در بخش دوم ملاحظاتی درباره کتاب طرح می‌کند. بخشی از مقاله در پرسش از معیار گزینش فضایلی خاص به عنوان فضایل اصلی است.
«فرسایش هویت اخلاقی» عنوان مقاله علی مهجور درباره کتاب انسانیت: تاریخ اخلاقی سده بیستم (تهران، آگه، ۱۳۹۲) نوشته جاناتان گلاور و ترجمه افشین خاکباز است. او در این مقاله فصل‌های کتاب را مرور می‌کند و در این حین به اهمیت تجارب تاریخی در اخلاق (که در نظر گلاور پررنگ است) اشاره می‌دارد. در انتهای مقاله درباره ترجمه نیز نکاتی طرح شده است.
سه مطلب بعدی در بخش «مرور» قرار گرفته‌اند. در «چون بکاری جو نروید غیر جو» هاجرخاتون قدمی جویباری به معرفی کتاب مربیان بزرگ مسلمان (تهران، سمت، ۱۳۹۲) نوشته بهروز رفیعی پرداخته است. این کتاب خلاصه پنج جلد کتاب در همین حوزه است که به قلم تنی چند از اساتید تألیف شده است.
میثم فصیحی‌رامندی نیز در «جایگاه ایمان در سپهر اخلاق» به مرور تأثیر ایمان بر اخلاق فضیلت از دیدگاه اسلامی (قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۳) پرداخته و دیدگاه‌های نویسنده کتاب را شرح داده است. مطلب سوم «ملاحظات اخلاقی درباره فناوری اطلاعات و ارتباطات» است. در این بخش، دوازده کتاب که ثمر پروژه‌ای مشترک میان دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی و دانشگاه قم (۱۳۸۸-۱۳۹۳) بوده‌اند به اختصار معرفی می‌شوند. نویسندگان این بخش روح‌الله چاوشی، حسین‌علی رحمتی و علی‌رضا ثقه‌الاسلامی می‌باشند.
بخش دیگر فصل‌نامه «گفت‌وگو» است و شامل «رابطه دین و اخلاق در گفت‌وگویی انتقادی با ابوالقاسم فنایی» و «فلسفه برای کودکان، سایه پیاژه و نور ویگوتسکی» است. در گفت‌وگوی نخست، دکتر ابوالقاسم فنایی که از او دین در ترازوی اخلاق(تهران، صراط، چاپ دوم ۱۳۹۲) و اخلاق دین‌شناسی (تهران، نگاه معاصر، ۱۳۸۹) منتشر شده‌اند، در گفت‌وگویی بلند به سوالات حاضران درباره دیدگاه‌هایش در نسبت دین و اخلاق پاسخ می‌دهد. در این گفت‌وگو، وی مواردی از ابهام در آثار سابق خود را روشن می‌سازد و نیز مواردی از آن‌ها را تکمیل یا تقویت می‌کند.
گفت‌وگوی دیگر با دکتر سعید ناجی و دکتر مهرنوش هدایتی درباره سلطه نظریات پیاژه بر دیدگاه‌ها در عرصه تعلیم و تربیت سخن می‌گویند. آن‌ها توضیح می‌دهند که چگونه تلقی پیاژه درباره کودکان مانع از پرورش فلسفه برای کودکان می‌شود. در ضمن این نکات، گزینه‌های بدیلی نظیر آراء ویگوتسکی طرح می‌شوند.
دو مقاله‌ای که در بخش «جستار» قرار دارند هر دو دارای حیثی کتاب‌شناختی‌اند. در «آیا می‌توان از راه اخلاق به خدا رسید؟» دکتر نعیمه پورمحمدی در ضمن معرفی اجمالی کتاب درباره خدا (تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۹۳) از مایکل پامر، یکی از فصول کتاب را به تفصیل بیشتر بررسی و ارزیابی می‌کند.
در «کاستی‌های کتاب‌های درسی تفکر و پژوهش و تفکر و سبک زندگی» دکتر روح‌الله کریمی نکاتی انتقادی درباره این مجموعه کتب درسی برای پایه‌های پنج‌ام تا هفتم طرح می‌کند. این مطلب در واقع گفت‌وگویی بوده که در قالب مقاله تنظیم شده است.
بخش بعد به «نقد برگزیده» اختصاص دارد. در این قسمت نقد دکتر احد فرامرز قراملکی بر کتاب اخلاق نقد(قم، نشر معارف، ۱۳۸۳) نوشته سید حسن اسلامی بازچاپ شده است. این کتاب نخستین تک‌نگار در این موضوع است و بعد از آن نیز اخلاق و آئین نقد کتاب(تهران، خانه کتاب، ۱۳۹۱) از همان نویسنده در این موضوع منتشر شده است. دکتر قراملکی در نقد خود برخی دیدگاه‌های نگارنده کتاب را به چالش می‌کشد.
بخش پایانی فصل‌نامه «شایسته ترجمه» است که در آن دکتر سید حسن اسلامی اردکانی در «پاسخی خوش‌خوان به پرسش چگونه زندگی کنیم؟» کتابی از لوئیس پویمن در فلسفه اخلاق را معرفی می‌کند. در این مطلب فصل‌های کتاب و ایده‌های اصلی مرور شده و گاه نکاتی درباره آن‌ها گفته می‌شود.
گفتنی است فصل‌نامه نقد کتاب اخلاق، علوم تربیتی و روان‌شناسی در صفحه تارنمای خود از پژوهشگ‌ران این حوزه دعوت به هم‌کاری کرده است.
هم‌چنین، مقالات شماره اول فصل‌نامه را می‌توان از این پیوند مشاهده و دریافت کرد.
