راهنمای هدایت رفتار دانش‌آموزان در قاب کتاب «آشنایی با تحلیل کاربردی رفتار» نشست

پایگاه خبری رب: «آشنایی با تحلیل کاربردی رفتار» عنوان کتابی است که آلبرت جی.کرنی آن را در 9 فصل، به‌منظور راهنمایی والدین، معلمان و متخصصان برای هدایت رفتار دانش­‌آموزان به قلم درآورده است. این اثر که به کوشش حجت­‌الله راغب، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه مطالعات آموزش‌وپرورش در 164 به فارسی ترجمه شده است، توسط انتشارات بوکا به چاپ رسید و به بهاء 80000 ریال در دسترس علاقه­‌مندان قرار گرفت.

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «آشنایی با تحلیل کاربردی رفتار» یکی از آثار علمی دقیق و جامعی است که در مورد تحلیل کاربردی رفتار به نگارش درآمده است. این کتاب به درد والدین دانش­‌آموزانی می‌­خورد که از روش تحلیل کاربردی رفتار استفاده می­‌کنند. همچنین معلمان و کارکنانی که در کلاس‌­ها و مراکز آموزشی خود از روش‌­های مداخله مبتنی بر تحلیل کاربردی رفتار استفاده می­‌کنند و به­‌طور کلی دست‌یارانی که مستقیم با مسائل رفتاری دانش­‌آموزان سروکار دارند و هر کسی که زیر نظر متخصص تحلیل رفتار کار می­‌کند، از مخاطبان این کتاب به شمار می­‌روند. کتاب حاضر قصد دارد با معرفی اصطلاحات اصلی، اصول اساسی و روش­‌های رایج درمانی مبتنی بر ­ تحلیل کاربردی رفتار به این هدف برسد.

آلبرت جی.کرنی، روانشناس بالینی و تربیتی در مقدمه کتاب می‌نویسد:

«احتمالاً اولین اصطلاحی که برای بسیاری از خوانندگان اسرارآمیز جلوه می­‌کند خودِ اصطلاح تحلیل کاربردی رفتار است. البته با مطالعه کتاب قطعاً درک عمیق­‌تری از تحلیل کاربردی رفتار پیدا می­کنید اما برای شروع، بهتر است بدانید که تحلیل کاربردی رفتار رویکردی برای «تغییر رفتار» است. این تغییر بر اساس شیوه‌­هایی است که از اصول یادگیری مبتنی بر روش­‌های علمی استفاده می­کند. تحلیل کاربردی رفتار به‌مثابۀ یک رویکرد علمی تغییر رفتار، پایش برنامه­‌های مختلف مداخله‌­ای، گردآوری داده­‌هایی در مورد رفتارهایی که می­خواهیم آن‌ها را تغییر دهیم و ارزیابی اثربخشی روش­های مداخله­‌ای را شامل می­‌شود».

زبان تحلیل کاربردی رفتار می­‌تواند افرادی را که تازه با این اصطلاح آشنا می­‌شوند به دردسر بیندازد، ازاین‌رو یکی از اهداف اصلی این کتاب، پرده برداشتن از معنای اصطلاحات فنی رایج در دنیای تحلیل کاربردی رفتار است. این کتاب مقدمه­‌ای به‌نسبت قابل‌اتکا درباره اصطلاحات و مفاهیمی که در مورد تحلیل کاربردی رفتار وجود دارد، به دست می­دهد. افزون بر این، کتاب حاضر ترجمه­ای قابل‌فهم از اصطلاحات فنی به زبان ساده نیز محسوب می‌­شود. نویسندۀ کتاب تلاش می­کند به جای کاربرد تعاریف رسمی اصطلاحات، عبارت­‌ها و مفاهیم تحلیل کاربردی رفتار را به زبان روزمره توضیح دهد.

کتاب «آشنایی با تحلیل کاربردی رفتار» به شیوه‌­های مختلفی مورد استفاده قرار می­‌گیرد. این کتاب به گونه­‌ای طراحی شده است که می­توان آن را از اول تا آخر خواند و همچنین به عنوان یک فرهنگ واژگان غیر الفبایی نیز قابل‌استفاده است. عبارات و مفاهیمی که در این کتاب آمده است رابطه‌­ای زنجیروار باهم دارند و به این شکل به خواننده کتاب در درک موضوع کمک بیشتری می‌کند.

«آشنایی با تحلیل کاربردی رفتار» در دو بخش تدوین شده است:

نویسنده در بخش اول کتاب یعنی «مبانی تحلیل کاربردی رفتار» طی 5 فصل، ابتدا جزئیات تحلیل کاربردی رفتار را توضیح می­‌دهد و در مورد اصول اساسی و زیربنای ساختار تحلیل کاربردی رفتار یعنی پیشایندها، رفتارها و پیامدها صحبت می‌­کند. پس از آن عملیات مختلف یادگیری و برنامه­‌های تقویت شرطی‌­سازی عامل ارائه شده و انواع دیگر یادگیری به طور خلاصه مطرح شده است.

در بخش دوم کتاب یعنی «جمع­‌بندی مطالب» هنگامی که نویسنده در مورد چگونگی استفاده از دانش تحلیل رفتار در مشکلات واقعی زندگی روزمره بحث می­‌کند، در مورد کاربردهای عملی این اصول پایه بیشتر سخن گفته است. در ادامه رویکردی نظام­‌مند به سنجش رفتار معرفی شده و تعدادی از فنون مداخله­‌های رفتاری رایج که برای کودکان به خدمت گرفته شده­‌اند، تشریح شده است. این بخش در 4 فصل به نگارش در آمده که در زیر شرح مختصری از این اصول را از نظر می­‌گذرانید.

فصل 6 با عنوان «تحلیل رفتار چیست؟» در ده گام تدوین شده است که عبارت‌اند از:

گام 1. عملیاتی‌کردن رفتار آماج

گام 2. تعیین خط پایه

گام 3. شناسایی پیشایندها

گام 4. توجه به مکان

گام 5. توجه به زمان

گام 6. شناسایی پیامدها

گام 7. شناسایی تقویت­‌کننده­‌های مثبت و محرک­‌های آزاردهنده

گام 8. برنامه­‌ریزی و اجرای برنامه

گام 9. پایش برنامه

گام 10. ارزیابی و تنظیم برنامه

نویسندۀ کتاب در ادامه، به ارائه راهبردهایی برای کلاس و مهارت­‌های اجتماعی در فصل هفتم تحت عنوان «پس چه کاری باید انجام داد؟» پرداخته است. سپس در فصل هشتم ذیل عنوان «تربیت رفتاری چیست؟»، زبان و رفتار کلامی و روش‌­هایی برای افزایش یادگیری را مورد بحث قرار داده است. نویسنده در نهایت در فصل نهم یک جمع‌بندی از مباحث را پیش‌روی خوانندگان کتاب قرار می­‌دهد.

یادآور می‌شود علاقه­‌مندان به تهیه کتاب می­توانند با شمارۀ 77080946 و 0921257659 تماس حاصل نمایند.