بیست‌وهشتمین «خبرنامه پُرسا» نرخ پوشش تحصیلی در مناطق محروم را گوش‌زد کرد
پایگاه خبری رب: خبرنامه پُرسا که به کوشش اندیشکده تعلیم و تربیت دال منتشر می‌شود، در این شماره به عدم تحقق وعده وزیر درباره تصویب نقشه راه سند و اعلام جزئیات
آزمون استخدامی، اجرای طرح حساب یکپارچه مدارس و اختلاف نرخ پوشش تحصیلی در مناطق
محروم با میانگین کشوری پرداخته است.
روزها می‌گذرد، ثانیه‌ها می‌آید، اما…
چهار سال از تصویب سند می‌گذرد و هنوز اجرای آن به طور جدی شروع نشده است. بخشی از اجرای سند منوط به تدوین زیرنظام‌های شش گانه است که البته زیرنظام برنامه درسی همزمان با سند تدوین و در سال ۹۱ تصویب شد. اما تدوین زیرنظام‌های باقیمانده (مدیریت و رهبری، فضا وتجهیزات، منابع انسانی و تربیت معلم، منابع مالی و پژوهش و ارزشیابی) همچنان ادامه دارد. در همین رابطه، هفته گذشته، یکی دیگر از جلسات تدوین زیرنظام‌های سند تحول بنیادین با حضور وزیر آموزش و پرورش برگزار شد و در آن، گزارشی از تدوین زیرنظام‌ها ارائه شد.
علاوه بر این نقشه راه اجرای سند نیز در دستور کار وزارتخانه قرار دارد که طبق اعلام علی اصغر فانی، تدوین پیش‌نویس نقشه راه اجرای سند تحول در سال گذشته به اتمام رسید و هم اکنون برای تصویب در انتظار برگزاری جلسه‌ی فوق العاده شورای عالی آموزش و پرورش است.
هفته‌ها از اعلام این خبر می‌گذرد، اما نه پیش‌نویس نقشه راه در رسانه‌ها منتشر شده و نه جلسه فوق‌العاده‌ای برگزار گردیده است. با این حساب، اجرای سند باید تا تهیه و تصویب نقشه راه و زیرنظام‌ها متوقف بماند یا بدون آن‌ها آغاز شود!
هر مدرسه، یک حساب بانکی
اخیراً آموزش و پرورش اجرای طرح «یکپارچه‌سازی حساب مدارس» را آغاز کرده است. بر اساس این طرح، هر مدرسه یک حساب بانکی خواهد داشت که بخشی از آن، حسابی دولتی و بابت پرداخت سرانه به مدارس و بخش دیگری از حساب غیردولتی خواهد بود و تمام درآمدهای مدرسه (اعم از کمک‌های مردمی، هزینه کتاب، پوشاک و کلاس‌های فوق برنامه و غیره) به این حساب واریز می‌شود. این طرح به صورت آزمایشی در برخی مدارس انجام شده است و سعی بر این است تا مرداد‌ماه در سطح کشور اجرایی شود.
طبق گفته مجاوری، مشاور معاون توسعه، مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش، یکی از اهداف اصلی اجرای این طرح «ساماندهی و مدیریت منابع مالی» است. همچنین به تصریح معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی آموزش و پرورش در این طرح گردش مالی ۱۰۵ هزار مدرسه کشور به صورت آنلاین قابل بررسی و کنترل خواهد بود. لذا می‌توان «شفافیت» را یکی از صفات بارزِ این طرح برشمرد که در سند تحول بنیادین نیز برای عملکرد مالی نظام تعلیم و تربیت بدان اشاره شده است[۱].
می‌توان انتظار داشت با شفاف‌سازیِ عملکرد اقتصادی مدارس از بروز برخی از تخلفات مالی آن‌ها جلوگیری شود و همین امر زمینه را برای مشارکت بیشتر والدین در کمک به مدارس فراهم کند. اما لازم به تذکر است که شفافیت اقتصادی صرفاً مختصّ به مدارس نیست و وزارت آموزش و پرورش نیز بر اساس سند تحول ملزم به شفاف‌سازی در عملکرد مالی خود است. این درحالیست که آمارهای مالی آموزش و پرورش اغلب به صورت قطره چکانی و پراکنده از زبان مسئولین – و نه به‌صورت گزارش مدوّن- بیان می‌شود. به عنوان مثال آمار رسمی از شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی همچون سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص داخلی و ملی، کسری بودجه، معوقات فرهنگیان، میانگین حقوق پرداختی موجود نیست.
نرخ پوشش مناطق محروم چند درصد است؟
یکی از عوامل اصلی در مهار بی‌سوادی کشور، توجه به نرخ پوشش تحصیلی در مقطع ابتدایی است. بر اساس قانون، این نرخ باید به صد درصد برسد، یعنی هیچ دانش‌آموز ۷ تا ۱۳ ساله‌ای در سراسر کشور نباید از تحصیل باز بماند. مدیرکل دفتر آموزش دبستانی وزارت آموزش و پرورش اردیبهشت ماه، نرخ پوشش تحصیلی در مقطع ابتدایی را، ۹۸٫۴ درصد اعلام نمود.
باید توجه داشت که این نرخ، رقمی برای میانگین کل کشور است و در نقاط مختلف کشور نوسان دارد. به عنوان مثال پوشش تحصیلی در مقطع ابتدایی آذربایجان غربی ۶۳٫۹۹ درصد اعلام شده که حدود ۳۵ درصد با آمار کشوری فاصله دارد!
با توجه به اهمیت انسداد مبادی بی‌سوادی و فاصله بعضاً زیاد پوشش تحصیلی در برخی نقاط با میانگین کشوری، مناطق محروم و مرزی باید در اولویت برنامه‌ریزی‌ها و تأمین و تخصیص منابع قرار گیرند؛ امری که سند تحول بنیادین نیز بر آن تأکید کرده است[۲].
دردسرهای عظیمِ یک آزمون استخدامی
آزمون استخدامی آموزش و پرورش، پس از عبور از مانع صدور ردیف استخدامی، این بار در پشت سدّ تعیین زمان آزمون متوقف مانده است. مسئولین در ماه‌های اخیر مکرراً زمان‌های متفاوتی را به عنوان موعد برگزاری آزمون اعلام کردند، اما هیچ کدام قطعی نشد. هفته گذشته وزیر آموزش و پرورش در رابطه با برگزاری آزمون با بیان اینکه هماهنگی‌های داخل وزارت آموزش و پرورش کاملا انجام شده از «قول مساعد سازمان مدیریت برای اعلام جزئیات آزمون استخدامی تا آخر هفته قبل سخن گفت». فردای این اظهار نظر، معاون سرمایه انسانی سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور نیز از نهایی شدن دستورالعمل برگزاری آزمون تا آخر هفته [قبل] خبر داد. اما این وعده نیز به سرنوشت وعده‌های پیشین دچار شد: هفته معهود به پایان اتمام رسید، اما خبری از جزئیات آزمون نشد!
با توجه به اظهارات مسئولین و وعده‌های ایشان، به نظر می‌رسد توپ برگزاری آزمون استخدامی در زمین سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی باشد. این درحالیست که نوبخت، رئیس سازمان مدیریت نیز دی ماه ۹۳، اعلام کرده بود که آموزش و پرورش در چارچوب قانون، محدودیتی برای استخدام ندارد. اما عملکرد سازمان مدیریت در رابطه با آزمون استخدامی نشان می‌دهد گویا این سازمان چندان راضی به استخدام نیروی جدید در آموزش و پرورش نیست.
۶۲ روز مانده به…
براساس اعلام وزیر آموزش و پرورش طرح رتبه بندی معلمان امسال با هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان اعتبار اجرایی خواهد شد. این درحالیست که وزارت آموزش و پرورش برای تصویب و اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان، فقط ۶۲ روز فرصت دارد.
لازم به ذکر است که بنا به گفته معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی آموزش و پرورش، سازوکار ارزیابی و سنجش صلاحیت‌های علمی و تخصصی معلمان بعد از طراحی در معرض قضاوت معلمان قرار می‌گیرد؛ اما به رغم آماده شدن پیش نویس این طرح، آموزش و پرورش وعده خود را عملی نکرده است.
سایر اخبار
۱-مدیرکل آموزش وپرورش شهر تهران:
باید برای اجرای سند تحول بنیادین، تقسیم کار جدی داشته باشیم.
۲-رئیس مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و فناوری اطلاعات وزارت آموزش وپرورش:
ثبت نام بیش از ۹ میلیون و دویست هزار دانش آموز در سامانه سناد
۳-معاون عمرانی وزیر آموزش و پرورش:
مدارس تخریبی تهران بدتر از سایر استان‌هاست/ سرانه فضای آموزشی هر دانش‌آموز کشور ۵ متر مربع است.
۴-مشاور علمی فرهنگی معاونت امور فرهنگی وزارت ارشاد:
توزیع ۱۷۵ هزار جلد کتاب در کتابخانه کلاسی مدارس ابتدایی
۵-مدیرکل آموزش وپرورش شهر تهران اعلام کرد:
جایگاه مشخص و قانونی کمک داوطلبانه به مدارس در آیین‌نامه اجرایی مدارس
۶-رییس سازمان نهضت سوادآموزی:
روش شمارش آمار سواد در کشور اصولی نیست.
۷-سرپرست دانشگاه فرهنگیان:
وجود اختلاف نظر درباره ریاست دانشگاه فرهنگیان/ همه انرژی خود را صرف مسائل دانشگاه فرهنگیان می‌کنم.
۸- شورای نگهبان درباره لایحه دائمی کردن تأسیس و اداره مدارس و مراکز پرورشی غیردولتی چه نظری داد؟
پی نوشت:
[۱] راهکار ۲۰-۱ از سند تحول بنیادین آموزش و پرورش.
[۲] راهکار ۴-۵
