چهاردهمین خبرنامه پُـرسا منتشر شد
پایگاه خبری رب: اندیشکده تعلیم و تربیت دال چهاردهمین خبرنامه پُـرسا را منتشر کرد. در این شماره از بسته خبری پایش و رصد سیاست‌های آموزشی پُرسـا به ضعف نظارت و ارزیابی در آموزش و پرورش، اعلام موافقت سازمان مدیریت برای استخدام مربیان پیش‌دبستانی، انتصاب استانداران به عنوان ریاست هیئت امنای دانشگاه‌های فرهنگیان و اظهارنظر قابل تأمل یکی از مسئولین آموزش و پرورش پرداخته شده‌است.
ارزیابی و نظارت، حلقه‌ی گمشده دستگاه تعلیم و تربیت
آیا نظارتی بر عملکرد وزارت آموزش و پرورش وجود دارد و اصولاً چه‌گونه می‌توان بر دستگاهی با این گستردگی نظارت کرد؟
پاسخ هفته گذشته‌ی محمدیان، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به این سؤال، قابل تأمل است: «نظام ارزشیابی ما در حال حاضر بر ارزیابی دانش و عملکرد تحصیلی دانش‌آموز (تکیه) دارد و به سایر عوامل از جمله فضای فیزیکی، کتاب درسی، عملکرد معلم و سایر عوامل مؤثر توجهی ندارد. در حالی که باید با تدوین شاخص‌هایی مناسب کل عوامل مؤثر در تعلیم و تربیت دانش‌آموزان مورد ارزیابی قرار گیرد».
محمدیان در جای دیگری از گفت‌وگوی هفته گذشته با خبرگزاری تسنیم به کم‌رنگ بودن نقش نظارتی شوراهای عالی انقلاب فرهنگی و آموزش و پرورش به عنوان دو نهاد بالادستی اشاره کرده و گفته است که این دو نهاد می‌توانند نظام آموزشی را مورد ارزیابی قرار داده و نقاط ضعف و قوت آن را مشخص نمایند.
نظارت و ارزیابی یکی از ارکان مهم برای به‌بود عملکرد آموزش و پرورش است که متأسفانه در نظام آموزشی ما گاهی به عرصه‌های فرعی و غیرمهمی مانند دریافت شهریه از والدین، تخلفات ثبت نام، تقلب، میانگین نمرات دانش‌آموزان، آن هم به صورت درون‌سازمانی تمرکز می‌یابد. فرآیند تربیت به عنوان یکی از پیچیده‌ترین شئون زندگی بشری نیاز مبرمی به نظارت، ارزیابی و به‌بود کیفیت دارد؛ اما براساس گفته‌های محمدیان متأسفانه فرآیند نظارت و ارزیابی در آموزش و پرورش به همه مسائل اصلی توجه ندارد.
خبرهای خوش در انتظار مربیان پیش‌دبستانی
هفته گذشته علی‌اصغر فانی خبری را اعلام کرد که مربیان پیش‌دبستانی بیش از دو سال منتظر شنیدن آن بودند! آزمون استخدامی مربیان پیش‌دبستانی که چند روز گذشته آقای وزیر را به مجلس کشاند و او را دو اخطاره کرد، در حال رسیدن به سرمنزل نهایی خود است. دکتر فانی پس از چند ماه، خبر موافقت سازمان مدیریت برای استخدام نیروهای جدید را اعلام کرد. از سویی دیگر کمیسیون آموزش مجلس نیز تصویب کرد که ۱۰۰ میلیارد تومان از یکی از ردیف‌های آموزش‌وپرورش برداشته شده و به‌عنوان ردیفی خاص تحت عنوان استخدام نیروهای پیش دبستانی و شرکتی اختصاص یابد. اما این پایان کار نبود! چرا که این پیشنهاد در کمیسیون تلفیق مورد تردید و مناقشه قرار گرفت و در ادامه اعضای کمیسیون آموزش در اعتراض به این موضوع، جلسه کمیسیون تلفیق را ترک کردند. پس از این اعتراض مقرر شد تا این پیشنهاد مجدد در کمیسیون تلفیق مورد بررسی قرار گیرد. باید دید که در نهایت ردیف بودجه مورد نیاز برای برگزاری این آزمون و استخدام مربیان پیش‌دبستانی در اختیار آموزش و پرورش قرار خواهد گرفت یا خیر؟
خطر سیاسی‌شدن در کمین دانشگاه فرهنگیان
چندی قبل وزارت آموزش و پرورش با وزارت کشور تفاهم‌نامه همکاری امضا نمود. بر اساس یکی از بندهای این تفاهم‌نامه، ریاست هیأت امنای پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان استان‌ها به عهده استانداران خواهد بود. علی اصغر فانی با اعلام حمایت از این اتفاق گفت که «یقین داریم حضور استانداران به عنوان رئیس هیأت امنا به کیفیت کار و به حمایت‌های بیشتری برای پردیس‌های دانشگاهی خواهد انجامید».
در رابطه با این تصمیم، باید پرسید که سپردن ریاست هیئت امنای یک دانشگاه فرهنگی به یک مقام سیاسی چه توجیهی دارد و آیا این امر، زمینه‌ی سیاسی و حزبی شدن نظام تربیت معلم و آموزش و پرورش را فراهم نمی‌کند؟ هم‌چنین مقام تصمیم‌گیر و مدیر یک دانشگاه تخصصی نظیر دانشگاه فرهنگیان باید بر مسائل فرهنگی و تربیتی تسلط داشته باشد. با این تفاسیر آیا یک استاندار با حجم انبوهی از مسائل و دغدغه‌های گوناگون و بعضاً غیرفرهنگی، امکان تصدی ریاست هیئت امنای یک دانشگاه فرهنگی را خواهد داشت؟
معلمان، سرمایه‌های فرهنگی یا ابزار سیاسی؟!
یکی از دست اندرکاران وزارت آموزش و پرورش، هفته گذشته یاداشتی را با عنوان «تدبیر و امید، سرمایه اجتماعی معلمان» در فضای مجازی منتشر کرد. در بخش پایانی این یادداشت آمده است:
«از منظر روان‌شناسی اجتماعی می‌توان اذعان نمود که مردم ما، بسیار کم صبرند و خیلی سریع تصمیات خود را تغییر می‌دهند و طبیعتا فرهنگیان نیز از این ویژگی مستثنی نمی باشند. معلم‌ها در هشت سال گذشته دل‌زدگی و نا امیدی را تجربه کرده‌اند در انتخابات ۲۴ خرداد ۹۲ به یک‌باره حماسه‌آفرینان یکه‌تاز عرصه اجتماعی و سیاسی کشور گردیدند و پس از انتخابات نیز دل سپرده‌ی فضای نشاط و امید شدند. معلمان این روزها، دوران ارزیابی و نظاره‌گری خود را سپری می‌کنند و با سپری‌شدن برگ‌ریزان پاییز و زمستان بدون باران با آمدن بهار، وارد فصل کنش‌گری می‌شوند و اگر ارزیابی آنان از عملکرد دولت و شرایط موجود مثبت باشد کنش آنان نیز مثبت و اگر ارزیابی آنان منفی باشد کنش‌گری منفی با دولت خواهند داشت و طبیعی است که گروه‌ها و جناح‌های سیاسی مخالف دولت، فرصت‌طلبان طماع کنش‌گری منفی معلمان خواهند بود و آن را غنیمت خواهند شمرد».
پیرامون اظهارنظر این مقام بالارتبه‌ی آموزش و پرورش درباره‌ی معلمان، شاید ذکر یک نکته خالی از لطف نباشد:
شأن معلمان بسیار بالاتر از آن است که بتوان آن را با نحوه‌ی مشارکت در انتخابات مورد سنجش قرار داد. دل‌زدگی و ناامیدی یا نشاط و امید معلمان، بیش از هر چیز در تربیت دانش‌آموزان به عنوان نسل آینده جامعه متجلی خواهد شد و نه در رأی‌دادن به جناحی خاص در انتخابات! لذا دولت‌ها به جای نگرانی از کنش‌گری حزبی معلمان، باید به دلیل نقش اساسی ایشان در هدایت جامعه به سمت کمال، نگران تأمین معیشت و اعتلای زندگی این قشر فرهیخته باشند.
اندیشکده تعلیم و تربیت دال در پایان این شماره از خبرنامه پُرسا و به‌عنوان حسن ختام به بخشی از بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با معلمان در سال جاری اشاره می‌کند:
«داشتن نگاه‌هاى جریانى و سیاسى و حزبى و جناحى و این چیزها، براى آموزش‌وپرورش سَم است. ما در طول این سال‌هاى متمادى دورانى را دیدیم که به این چیزها اهتمام بیش‌ترى شد، و آموزش و پرورش خسارت یافت. مراقب باشید! جورى با مسائل گوناگون آموزش و پرورش برخورد بشود که مسئله‌ى مدیر هر بخش از این دستگاه عظیم و عریض‌وطویل، مسئله‌ى «آموزش» و «پرورش» باشد؛ تربیت انسان باشد، تربیت نیروى انقلاب باشد».
