خبرنامه پُرسا به بیست رسید

پایگاه خبری رب: اندیشکده تعلیم و تربیت دال بیستمین بسته خبری پایش و رصد سیاست‌های آموزشی ایران را منتشر کرد. در این شماره از پرسا به عدم تحقق وعده وزیر برای تهیه نقشه راه اجرای سند تحول، جزئیات طرح رتبه بندی معلمان، آزمون استخدام نیروهای جدید، تعیین وضعیت انتخاب رشته در مقطع متوسطه و لزوم استفاده از ظرفیت‌های خارج وزارتخانه برای تألیف کتب پرداخته می‌شود. در ادامه، متن این بسته خبری را از نظر می‌گذرانید.

نقشه راه سند تحول، آرزویی محقق نشده

به رغم وعده‌های مسئولین مبنی بر تهیه این نقشه تا پایان سال ۹۳، هنوز نقشه راه سند از تنور آموزش و پرورش بیرون نیامده است. این در حالی است که در ماه‌های گذشته، مسئولین مکرراً از آماده شدن نقشه راه خبر داده‌اند، از جمله:

*آبان ۹۳،نوید ادهم (دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش):امیدواریم تا اوایل سال آینده زیر نظام‌ها[نقشه راه سند تحول] آماده شود و برای سال تحصیلی آینده مبنای سیاست‌گذاری آموزش و پرورش قرار گیرد.

*آذر ۹۳، رعنایی (دبیر کمیته پایش شورای عالی آموزش و پرورش): برنامه‌ها[زیرنظام‌های نقشه راه] تا اسفند ماه سال جاری تهیه و برای تصویب به شورای عالی آموزش و پرورش می‌رسد.

*آذر ۹۳، فانی، وزیر آموزش و پرورش: نقشه راه سند تحول بنیادین طی ماه‌های آینده در شورای عالی انقلاب فرهنگی بررسی می‌شود.

*دی ۹۳، فانی (وزیر آموزش و پرورش): [تدوین] نقشه راه سند در مراحل پایانی قرار دارد. در تلاشیم تا پایان سال آن را اجرایی کنیم.

*دی ۹۳، فانی (وزیر آموزش و پرورش): نقشه راه سند تا یک ماه آینده نهایی می‌شود.

*بهمن ۹۳، فانی (وزیر آموزش و پرورش): نقشه راه سند تحول تا دو هفته آینده نهایی می‌شود.

شاید بتوان گفت که «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش کشور» مهمترین سند بالادستیِ وزارت آموزش و پرورش است که باید مبنای کلیه اقدامات این وزارتخانه قرار گیرد. پیاده‌سازی صحیح سند تحول درگرو «تدوین نقشه راه اجرای» آن است.


طرح رتبه‌بندی معلمان زیر تیغ جراحی دولت و مجلس

سرانجام طرح رتبه‌بندی معلمان در آخرین جلسه هیئت دولت در سال ۹۳ به تصویب رسید. بر اساس این مصوبه، مشمولان این طرح «براساس ضوابطی که به تصویب هیأت وزیران می‌رسد»، رتبه‌بندی حرفه‌ای می‌شوند. مشمولانی که بر اساس ضوابط مصوب در یکی از رتبه‌ها قرار می‌گیرند، به ترتیب از ۱۵، ۲۵، ۳۵ و ۵۰ درصد افزایش امتیاز حق شغل از مهرماه سال ۱۳۹۴ برخوردار خواهند شد.

اما آیا گذر طرح رتبه‌بندی به مجلس هم می‌افتد؟ دکتر زاهدی، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، پاسخ صریحی به این سؤال نداد و لذا به طور قطعی مشخص نیست که این طرح برای تصویب در مجلس نیز مطرح خواهد شد یا خیر. البته زاهدی با بیان این که جزئیات این طرح هنوز به تصویب نرسیده است، از فرهنگیان درخواست نمود تا نظرات خود را پیرامون جزئیات آن به مجلس اعلام نمایند.

محدود شدن رتبه بندی معلمان به مسائل اقتصادی، از جمله آسیب‌هایی است که به نظر منتقدان در کمین این طرح خواهد بود. نقوی حسینی، رئیس فراکسیون فرهنگیان مجلس، ارتقای منزلت فرهنگیان را از یک شغل و کارمند به هیئت علمی از اهداف اصلی این طرح دانست و گفت: «شنیده‌ها حاکی از آن است که دولت صرفاً با یک مجموعه فوق‌العاده شغل، کار را تمام کرده است، یعنی دولت اهدافی اصلی طرح را دنبال نمی‌کند، اما به دلیل اینکه محتوای آن را ندیده‌ایم، نمی‌توانیم قضاوت کنیم.»


سایه آزمون استخدامی بر سر آموزش و پرورش!

برگزاری آزمون استخدام نیروهای جدید در آموزش و پرورش ـ البته با اولویت‌دهی نیروهای حق التدریسی و مربیان پیش‌دبستانی ـ همچنان به عنوان یکی از موضوعات بلاتکلیف در آموزش و پرورش مطرح می‌شود. چنانچه هفته قبل سید محمد بطحایی، معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزیر آموزش و پرورش، از برگزاری آزمون استخدامی در تابستان، «به‌شرط فراهم شدن شرایط» خبر داد.

شایان ذکر است که دکتر فانی در بهمن ماه سال ۹۳، به موافقت سازمان مدیریت با صدور مجوز استخدام نیرو در آموزش و پرورش اشاره کرده بود. به نظر می‌رسد سازمان مدیریت همچنان به استخدام نیرو در آموزش و پرورش رضایت نداده است، همچنان که بعد از تعطیلات نوروز، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت آموزش و پرورش تأکید نمود که ما پیگیر استخدام مربیان پیش دبستانی هستیم و منتظریم تا سازمان مدیریت مجوز بدهد.


تعیین تکلیف انتخاب رشته در مقطع متوسطه

تغییر نظام آموزشی کشور به ۶-۳-۳، زمینه‌ای شد تا تغییرات گوناگونی در بخش‌های مختلف آموزش و پرورش ایجاد شود، از جمله این تحولات، موعد تعیین رشته دانش‌آموزان در مقطع متوسطه است که گویا با رسیدن دانش‌آموزان نظام جدید به این موعد، تغییراتی نیز در آن در حال انجام است.

در نظام آموزشی سابق، انتخاب شاخه و رشته تحصیلی همزمان با تمام پایه اول متوسطه صورت می‌پذیرفت و دانش‌آموزان در یکی از شاخه‌های نظری (شامل رشته‌های ریاضی ـ فیزیک، علوم تجربی و علوم انسانی)، فنی و حرفه‌ای یا کاردانش به تحصیل می‌پرداختند. اما آخرین خبرها در این رابطه از بررسی طرح کاهش رشته‌های تحصیلی از ۵ به ۳ رشته در شورای عالی آموزش و پرورش حکایت دارد. بر اساس این طرح ۵ رشته‌ی فعلی به ۳ رشته «علوم پایه،‌ علوم انسانی، و فنی و مهارتی» تغییر می‌یابند و انتخاب رشته‌های تحصیلی نیز در پایه دهم انجام خواهد شد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در ارتباط با طرح شده اظهار نمود که با اجرای این طرح دانش‌آموزان می‌توانند در پایه یازدهم [سوم دبیرستان در نظام قدیم] تغییر رشته تحصیلی خود را با کمترین حذف و اضافه واحدهای درسی انجام دهند و در پایه دوازدهم رشته‌های تحصیلی خود را به صورت تخصصی دنبال کنند.

با توجه به اینکه مبانی نظری سند تحول بنیادین بر «عمومی بودن آموزش و پرورش در مدرسه» تصریح دارد و آموزش تخصصی را به بعد از آن موکول کرده است، باید دید که آیا رویکرد آموزش عمومی بالاخره می‌تواند بر سیطره فعلی تخصص‌گرایی (آموزش دروس و مهارت‌های تخصصی به دانش‌آموزان) خاتمه دهد و انتخاب رشته‌ی ناگهانی و زودرس جای خود را به انتخاب رشته‌ی شیب‌دار و تدریجی دهد؟


کتاب‌های ۱۲۴ میلیونی!

هفته گذشته، محمدیان، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش و پرورش از تولید محتوای جدید برای کتاب های درسی پایه پنجم و نهم خبر داد. وی همچنین به «استفاده از گروه‌های داخل و خارج از سازمان پژوهش برای تألیف کتب»، اشاره نمود.

در حال حاضر کارشناسان و صاحبنظران فراوانی در خارج از سازمان پژوهش حضور دارند و این سازمان می‌تواند با سیاستگذاری صحیح از این افراد در تألیف کتاب‌های درسی استفاده کند و به‌جای اجرای مستقیم فرآیند تدوین کتب درسی، از ظرفیت عظیم کارشناسی موجود در کشور بهره‌مند شود.

لازم به ذکر است سالانه حدود ۱۲۰ میلیون جلد کتاب درسی از سوی آموزش و پرورش چاپ و توزیع می‌گردد.